بررسی برخی ویژگی های تنفسی، آواپردازی، دهانی و تولیدی کودکان فلج مغزی اسپاستیک 5-3 سال شهر تهران

فلج مغزی یکی از شایعترین اختلالات دوران رشد است که با اختلالات در وضعیت و حرکت تعریف شده است. به دلیل بروز ضایعه در دستگاه اعصاب مرکزی، معمولا اختلالات دیگری نیز با فلج مغزی همراه است. از جمله این اختلالات، اختلالات دهانی - حرکتی و اختلالات گفتاری است. در شکل گیری حرکات گفتار، بخشهای مختلف دستگاه اعصاب محیطی و مرکزی که از سطح قشر مغز تا اعصاب مغزی درگیر هستند بکار گرفته می شوند. گفتار مجموعه ای است از تنفس، آواپردازی، تولید و تشدید. به همین دلیل اختلال در دستگاه تنفسی-دهانی بر هر یک از اجزا سازنده گفتار تاثیر گذار است و موجب بروز اختلال در گفتار می شود. ارزیابی برخی ویژگیهای تنفسی، آواپردازی، دهانی و تولید فلج کودکان مغزی اسپاستیک 5-3 سال و بررسی ارتباط و همبستگی بین این ویژگیها انگیزه انجام این پژوهش بوده است. متغیرهای این تحقیق به دو دسته متغیرهای دهانی شامل، واک داری، ساختار و عملکرد دهانی صورتی، حرکات دهانی، تولید و مشخصه های تمایز دهنده و متغیرهای غیر دهانی شامل، وضعیت و حالت بدن، بازتاب تنه، سر و گردن و تنفس، می باشد. روش مورد استفاده در این پژوهشی به عنوان پژوهشی پایه ای- کاربردی، روش سنجش توصیفی-تحلیلی است. این پژوهش در سال 78-77 در تهران انجام گرفت. جامعه مورد مطالعه 30 کودک 3 تا 5 سال مبتلا به فلج مغزی اسپاستیک بدون هر گونه اختلال شنیداری و عضوی-دهانی بودند. 30 کودک عادی که از لحاظ حسی-حرکتی، شنیداری و بینایی مشکلی نداشتند، بعنوان گروه شاهد در نظر گرفته شدند. ابزار این پژوهش مجموعه ارزیابی مهارتهای دهانی کودکان ‏‎(posp)‎‏ بود. 8 بخش از 12 بخش آزمون ‏‎posp‎‏ بر روی گروههای آزمودنی و گروه شاهد اجرا شد. برخی یافته های پژوهش به شرح زیر می باشد: -در بررسی مشخصه های مورد نظر در بخش تنفس آزمون ‏‎posp‎‏ نتایج زیر بدست آمد: فراوانی اختلال در: سرعت تنفس‏‎>‎‏فین کردن=تنفس آرام، منظم<استفاده از مسیر تنفسی مناسب<نفس نفس زدن<عمق نفس و متوالی از بررسی مشخصهای مورد نظر در بخش واک داری آزمون ‏‎posp‎‏ نتایج زیر بدست آمد: فراوانی اختلال در:شروع واک برداری<ارتفاع صدا<بلندی صدا<آهنگ صدا<کیفیت صدا از بررسی مشخصه های مورد نظر در بخش ویژگیهای دهانی (ساختار و حرکت) آزمون ‏‎posp‎‏ نتایج زیر بدست آمد فراوانی اختلال در ساختار دهانیکساختار نرمکام<ساختار سختکام<وضعیت<حالت عادتی زبان<حالت عادی فک<خالت عادی لبها عادتی زبانفراوانی اختلال در حرکات دهانی:0=باز و بسته کردن دهان<به عقب کشیدن لبها<گاز گرفتن لب پایین> جلو آوردن لب پایین<اختلال در گرد کردن لبها -نتایج بررسی تولید و مشخصه های تمایز دهنده کودکان فلج مغزی به شرح زیر است: فراوانی اختلال در: واک داری<شیوه تولید<جایگاه تولیدفراوانی اختلال در: آواهای لبی<آواهای عقب زبان<آواهای لب و دندانی<آواهای جلو زبانفروانی اختلال در: آواهای کناری<آواهای خیشومی<آواهای انسدادی<آواهای سایشی<آواهای مرکب<آوای لرزشی فراوانی اختلال در: تقابل واک داری-بی واکی< تقابل شیوه<تقابل جایگاه-بین اختلال در سرعت تنفس و اختلال در شروع واک داری ارتباط معنادار وجود دارد. -بین اختلال در تنفس آرام، منظم و متوالی و اختلال در تولید آواهای لبی ارتباط معنا دار وجود دارد. -بین اختلال در حرکت زبان و اختلال در حالت عادتی زبان ارتباط وجود دارد.